تحقیق ليزر و كاربرد آن در بيماري هاي پوستي و زيبايي پوست

دسته بندي : علوم پزشکی » پزشکی
ليزر و كاربرد آن در بيماري هاي پوستي و زيبايي پوست

راهنمايي كه در دست داريد، برمبناي «توصيه هاي فرهنگستان تخصصي پوست آمريكا» و با اقتباس از كتاب «مراقبت از پوست و مو در سلامتي و بيماري» كه تأليف گروهي از متخصصين و پزشكان صاحب نظر در زمينة پوست و مو و زيبايي مي باشد، فراهم آمده است.هدف از تهية مجموعه اي از راهنماها مانند آنچه كه در پيش رو داريد، آگاهي دادن به بيماران در مورد ماهيت بيماري هاي پوستي و شناخت بايدها و نبايدها و پاسخگويي به انبوه ابهامات و سوالاتي است كه معمولاً در ذهن بيماران موج مي زنند ولي در وقت كوتاه معاينه در مطب، فرصت پاسخگويي به همة آنها نيست.اميدواريم با دقت كافي و تمركز بيشتر به شناخت بيماري خود همت گمارده وتوصيه ها و هشدارها در مورد آن را به خوبي درك نموده و بكار گيريد.ما نيز آرزو داريم تواسته باشيم گامي هرچند كوتاه، در راه توسعه فرهنگ، دانش و آگاهي مردم در باب آموزش مراقبت از تندرستي برداشته باشيم.

ليزر و كاربرد آن در بيماري هاي پوستي و زيبايي پوست
ليزر يك نوع نور برانگيخته شده و پر انرژي است كه در شرايط عادي در طبيعت ديده نمي شود، ولي با تكنولوژي و وسايل خاص مي توان آن را ايجاد كرد. ليزر با نور معمولي تفاوت هايي دارد كه اين ويژيگي ها باعث توانايي ها و كاربردهاي خاص ليزر مي شود.نور معمولي مركب از چندين انرژي نوراني مرئي و نامرئي است كه اشعه ماوراءبنفش با كمترين طول موج ها تا اشعه مادون قرمز با بيشترين طول موج ها را در بر مي گيرد. اما ليزر تنها از يك نوع انرژي نوراني با طول موج مشخص ساخته شده است، لذا به آن نور «تك رنگ» هم مي گويند. تفاوت ديگر ليزر با نور معمولي انرژي آن مي باشد كه گاهي حتي چند هزار برابر نور معمولي مي تواند انرژي داشته باشد. بالاخره ويژگي سوم ليزر دقت و پايين بودن خاصيت انتشار نور ليزر است. بطوريكه در دستگاه هاي دقيق ليزر نور تابيده شده در فاصلة چند صد متري كاملاً مسير مستقيم خود را حفظ كرده و شعاع دايره محل تابش در نزديكي منبع ليزر تقريباً مساوي شعاع تابش در چند صد متري منبع مي باشد.
اين خصوصيات ليزر باعث شده كه كاربردهاي فراواني در صنايع نظامي، غيرنظامي، علوم و تحقيقات و همچنين شاخه هاي مختلف پزشكي پيدا كند. كاربرد ليزر در پزشكي و از جمله بيماري هاي پوستي از حدود 40 سال پيش بصورت تحقيقاتي شروع شده و با آمدن دستگاه هاي جديدتر كه مؤثرتر و كم عارضه تر هستند جايگاه ويژه و وسيعي در درمان بيماري ها، پيدا كرده است.مكانيسم انرژي ليزر جذب انرژي نوراني توسط مولكول هاي بافتي است. همانطوري كه در اثر تابش نور خورشيد اشياء بتدريج گرم مي شوند، تابش ليزر نيز باعث گرم شدن، داغ شدن و نهايتاً تخريب بعضي مولكول هاي حساس بافتي مي شود. از آنجايي كه ليزر تك طول موج مي باشد، فقط باعث داغ شدن و تخريب ساختمان هاي خاصي مي شود. در حالي كه افزايش حرارت در ساختمان هاي مجاور كه حساس نيستند زياد قابل توجه نمي باشد. لذا با انتخاب ليزر مناسب و با دانستن ويژگي هاي بافتي مي توان ضايعه مورد نظر را تخريب كرد در حاليكه كمترين صدمه ممكن به ساختمان هاي مجاور آن وارد شود. به طور مثال ليزري كه طول موج حدود 585 نانومتر مي باشد (Pulse dye laser) بيشتر روي ساختمان هاي عروقي اثر مي كند. لذا در مورد عروق واريسي پوست، ضايعات همانژيومي و لكه ها و خال هاي عروقي به كار مي رود.
كاربرد ليزر در بيماري هاي پوستي و زيبايي
به طور كلي كاربردهاي ليزر را به شكل زير مي توان دسته بندي كرد:
1- درمان ضايعات وخال هاي عروقي كه معمولاً رنگ اين ضايعات قرمز روشن و يا تيره مي باشد.
2- درمان انواع ضايعات رنگي و رنگدانه اي پوست كه شامل خال هاي رنگي پوست و خالكوبي ها مي شود .
3- درمان و كاهش موهاي زائد و ناخواسته بدن.
4- كاهش چين و چروك، فرورفتگي ها و جاي زخم هاي ناشي از بعضي بيماري هاي پوستي از قبيل آكنه
5- درمان بعضي از انواع بيماري هاي پوستي از قبيل زگيل، جاي زخم هاي برجسته و خارش دار (كلوئيد)، ترك هاي پوستي ناشي از حاملگي و چاقي (striae) و ترميم زخم و...
6- گاهي نيز از ليزر بعنوان وسيله اي براي برش بافت مي توان استفاده كرد. مشابه كاري كه تيغ جراحي انجام مي دهد با اين تفاوت كه خونريزي كمتري ايجاد مي كند.
انواع دستگاه هاي ليزر و كاربرد آنها
الف) براي درمان ضايعات عروقي كه شامل رگ هاي واريسي پوست (در صورت، اندام ها و بدن)، لكه هاي قرمز عروقي و خال هاي عروقي (گرانولوم پيوژنيكوم) مي باشد، ليزرهاي
Nd – YaG, (Pulse dye laser) P.D.L ، آرگون قابل استفاده هستند كه P.D.L مناسب تر مي باشد.
ب) براي درمان خال ها و لكه هاي تيره پوستي (ماه گرفتگي آبي و يا قهوه اي)، خالكوبي ها (آبي، سياه، گاهي قرمز) از انواع اين ليزرها مي توان استفاده كرد:
Q- Switch Ruby
Q- Switch Alexandrite
Q- Switch Nd- YAG
ج) براي درمان و كاهش موهاي ناخواسته از انواع ليزرهاي : Nd- YAG, Diode, Alexandrite, Ruby Laser مي توان استفاده كرد. همچنين يك سيستم جديد به نام (I.P.L) Intense Pulse Light كه نور پر انرژي معمولي است و از جنس ليز نمي باشد در كاهش موهاي ناخواسته مؤثر است.
تأثير ليزر در كاستن موهاي زائد، دايمي نمي باشد.
د) براي كاهش چين و چروك و فرورفتگي هاي جاي زخم آكنه و ساير بيماري ها مي توان از ليزرهاي CO2 و Erbium YAG استفاده كرد. ليزر CO2 پوست را عميق تر مي تراشد و در كاهش چين و چروك مؤثرتر است ولي عوارض آن از جمله ايجاد جاي زخم و لكه هاي تيره شايع تر مي باشد لذا براي كاهش عوارض ناخواسته، Erbium YAG مناسب تر است. نتيجه اين ليزرها هيچكدام صد در صد نمي باشد ولي در كاهش عمق چين و چروك و جاي زخم ها مؤثر هستند.
ه) انواع مختلف ليزر در درمان بيماري هاي مختلف پوستي كاربرد دارند ولي بايد توجه داشت كه براي اين بيماري ها، درمان ها و روش هاي ديگر و ارزانتر نيز وجود دارند، لذا در صورت عدم موفقيت ساير روش ها، مي توان نتايج ليزر را نيز امتحان كرد.لیزر یك نوع نور برانگیخته شده و پرانرژی است كه در شرایط عادی در طبیعت دیده نمیشود ولی با تكنولوژی و وسایل خاص میتوان آن را ایجاد كرد. لیزر با نور معمولی تفاوتهایی دارد كه این ویژگیها باعث توانایی و كاربردهای خاص لیزر میشود.
خواص نور ليزر و كاربردهاي آن
‏ از نخستين روزهاي ساخت ليزر پي برده شد كه نور ليزر خواص مشخصهاي دارد كه آن را از نورهاي ايجاد شده از ساير منابع، متمايز ميكند. در ابتدا به اين ويژگيها و نحوه ايجاد آنها توسط ليزر اشاره خواهيم كرد. ليزر داراي سه ويژگي مهم است:
تكفامي
‏ در توضيح اين ويژگي لازم است ابتدا با مفهوم گسيل القايي ( نشر القايي)آشنا شويم . گسيل پرتو توسط الكترونهاي برانگيخته در داخل اتم به دو صورت است
:1 ) گسيل خود بهخودي 2) گسيل القايي
فرض كنيد ‏‎1 ‎‏ ‏e‏ و ‏e2‎‏ دو تراز متوالي از يك اتم با انرژيهاي ‏‎1‎‏ ‏E‏ و‏‎2‎‏ ‏E‏ باشد و الكتروني در تراز ‏‎ e1 ‎در حالت پايه خود قرار گرفته باشد. اگر به هر دليلي اين الكترون از‎ ‎تراز ‏‎1‎‏ ‏e‏ به تراز بالاتر ‏‎2‎‏ ‏e‏ برود گفته ميشود اتم تحريك شده است يا در حالت برانگيخته قرار دارد. چون اين حالت يك حالت‏‎ ‎‏ ناپايدار است اتم تمايل دارد هرچه زودتر به حالت پايدار باز گردد. به همين دليل الكترون مزبور بلافاصله به حالت قبلي در تراز‏‎1‎‏ ‏e‏ بر خواهد گشت. از طرفي چون اين دو تراز اختلاف انرژي ‏‎1‎‏ ‏E‏ ‏E 2-‎‏ دارد بنا بر اصل پايستگي انرژي، انرژي اضافي الكترون به صورت تابش با فركانس ‏V، حين بازگشت به تراز اول گسيل ميشود. به اين فرآيند گسيل خودبهخودي گويند. حال اگر الكتروني در تراز‏‎2‎‏ ‏e‏ در حالت پايه خود قرار داشته باشد و ما به طريقي اتم را تحريك كنيم ( ميدان الكترومغناطيسي، تابش، حرارت و... ) در اثر اين القا الكترون مزبور تراز ‏‎2‎‏ ‏E‏ را ترك نموده وبه تراز ‏‎ E1‎برود و حين اين انتقال ( بنا به اصل پايستگي انرژي ) تابش گسيل كند به اين تابش گسيل القايي يا نشر القايي گويند. ‏‏ هر كدام از اين فرآيندها ويژگيهاي خاص خود را دارد. در گسيل خودبهخودي تابشهاي گسيل شده به صورت كاتورهاي و در تمام جهات گسترده است. اما در گسيل القايي جهت تابش در يك راستاي معين خواهد بود. از طرفي در گسيل خودبخودي فوتونهاي تابشي در اثر گزار بين اتمهاي ترازهاي اتمي يا مولكولي مختلف و متفاوت از هم به وجود ميآيند پس اين تابشها طيف گستردهاي از فركانسها را شامل ميشود. ‏‏ اما در گسيل القايي تابش در اثر گزار بين ترازهاي اتمي يا مولكولي مشابه گسيل ميشود. بنابراين همه تابشها تقريبا فركانس يكساني دارد. معمولا در ليزر از فرآيند گسيل القايي استفاده ميشود. اما براي داشتن گسيل القايي طولاني مدت به مولكولهايي شامل دوتراز كه تراز بالايي آن پروتراز پاييني آن خالي باشد، نياز داريم. اما آنچه كه نظريههاي كوانتومي بيان ميكنند اين است كه بنا به قاعده گزينش در اتمها ابتدا ترازهاي پايينتر پر ميشود. بنابراين به وضعيت بهوجود آمده در ليزر، وارونگي جمعيت گويند. نحوه ايجاد وارونگي جمعيت بسته به نوع ليزر متفاوت است. مثلا در ليزر هليوم نئون مخلوط كردن اين دو گاز منجر به جفت شدن برخي ترازها ي اتمي آن دو شده و وارونگي جمعيت مورد نياز را تامين ميكند. به اين ترتيب ليزر قادر به ايجاد تابشي تك فركانس خواهد بود. با اين وجود براي تك فركانس شدن بيشتر از يك عنصر اپتيك مانند بازآواگر( سنجه) نيزدر ليزر استفاده ميشود. ‏ويژگي تكفامي نور ليزر بيشتر كاربرد شيميايي دارد. به عنوان مثال براي جدا سازي ايزوتوپهاي يك عنصر به يك منبع تكفام مانند ليزر نياز است. ايزوتوپهاي يك عنصر از نظر محتوا باهم متفاوت است پس فركانسهاي جذب آنها نيز اندكي متفا وت خواهد بود كه تنها نور ليزر...........................